Producten als Service inkopen
Producten als Service inkopen
De vraag
Product-as-a-Service (PaaS) modellen bieden veel mogelijkheden voor de transitie richting de Circulaire Economie. Bij een PaaS-model blijft de verkoper van een product eigenaar en repareert en vervangt de producten wanneer nodig. Het beoogde voordeel van dit businessmodel is dat er prikkels ontstaan bij producenten om hun producten circulair te ontwerpen: met een optimale gebruiksduur, een laag energieverbruik en gemakkelijk te repareren en/of te renoveren.
Om deze PaaS-modellen te verkennen en aan te jagen is er vanuit de Transitieagenda Consumptiegoederen begin 2019 een pilot gestart i.s.m. met Landal GreenParks en TurnToo. In deze pilot is onderzocht of de huishoudelijke apparaten uit de vakantiehuisjes van Landal GreenParks via een PaaS-model kunnen worden ingekocht. De ambitie van de pilot was om een zo circulair mogelijke inkoopovereenkomst neer te zetten met daarin de hoogst mogelijke eisen aan circulariteit voor 1) de geleverde huishoudelijke apparatuur en voor 2) de ondersteunende processen.
De aanpak
De rol van Het Groene Brein was om het traject van de pilot te evalueren en de successen en uitdagingen te bundelen in een inspirerend verhaal met geleerde lessen waar anderen van kunnen leren. Door middel van interviews zijn we op zoek gegaan naar conclusies over de werkwijze en hebben we aandachtspunten voor vervolgstappen aangestipt. Hiervoor zijn verschillende gesprekken gevoerd met betrokken stakeholders vanuit Landal GreenParks, Turntoo en de leverancier Electrolux. Inhoudelijk werd Landal GreenParks ondersteund door experts op het gebied van PaaS vanuit Turntoo.
De inzichten hebben in samenwerking met Landal Greenparks en Turntoo geresulteerd in de publicatie “Producten als Service Inkopen: Verzamelde inzichten vanuit het inkoopproces huishoudelijke apparatuur bij Landal GreenParks”. In de publicatie is meer informatie te vinden over het traject en ook worden er een aantal geleerde lessen toegelicht, namelijk:
- Helderheid over inhoudelijke ambities
- Innoveren binnen bestaande kaders
- Zorg voor de juiste expertise aan tafel
- Selecteer op ambities een samenwerkingspartner
Op het moment van schrijven van de publicatie was het inkooptraject bij Landal GreenParks nog niet voltooid. De lessen en adviezen zijn daarom geformuleerd voor het deel van het traject dat toentertijd was afgerond: de strategische en tactische inkoop tot aan het opstellen van contracten.
Het resultaat
De pilot is gestart met hoge ambities en veel enthousiasme maar al gauw bleek dat het implementeren van een PaaS-model in de organisatie van Landal GreenParks uitdagend is. Dit had onder meer te maken met het feit dat de huisjes op te lange afstand zitten van de potentiële eigenaars van de huishoudelijke apparatuur en snelle reparaties daardoor lastig zijn (en wel wenselijk uit het oogpunt van klantvriendelijkheid). Daarnaast vond er op het moment van de pilot ook een herstructurering plaats bij Landal GreenParks waardoor de wijze waarop de financiële prestatie wordt beoordeeld (OPEC) op dat moment niet aangepast kon worden.
Doordat het PaaS model vanwege de factoren tijd en klantvriendelijkheid misschien niet de juiste vorm is voor Landal, en het tijd kost om het financiële model van Landal op het PaaS model in te richten, is Landal voor de aankomende jaren uitgekomen op een duurzaam-inkomen model. Landal GreenParks heeft hiervoor een tender uitgezet en heeft vervolgens met de leverancier Electrolux een overeenkomst gesloten voor de komende jaren. Hiermee is tot op zekere hoogte de ambities op het gebied van circulariteit en Product-as-a-Service behaald.
Ondanks dat er in de selectiefase duidelijk werd dat de markt voor keukenapparatuur nog niet zover is om een volledig circulair product en proces te leveren heeft Landal met dit nieuwe model stappen gezet richting een duurzamer model voor hun keukenapparatuur, en is er in dit proces kennis opgedaan wat het implementeren van PaaS modellen kan faciliteren. Zowel Landal GreenParks als Electrolux zien de samenwerking als een gezamenlijke kans om verdere stappen te zetten richting meer circulaire producten. Samen werken ze, voor de korte én de lange termijn, toe naar een volledig circulaire propositie voor huishoudelijke apparatuur. Dit is ook vastgelegd in een circulaire roadmap die jaarlijks wordt herijkt.
Met de inzichten van deze pilot zullen vanuit de Transitieagenda Consumptiegoederen in 2020 opnieuw pilots worden uitgezet. Heeft u zelf een interessante vraag die zich leent voor een pilot? Neem dan contact op met Antoine Heideveld (antoine.heideveld@hetgroenebrein.nl). Om PaaS als verdienmodel verder ook breder toegankelijk te maken en op te schalen, zal er in 2020 ook onderzocht worden of er een aantal vuistregels gemaakt kunnen worden voor Product-as-a-Service modellen.
Facts & Figures
Landal Greenparks heeft:
- … ruim 15.000 vakantiehuisje in 90 parken in 9 landen.
- … 3.000 medewerkers op kantoor en in de parken.
- … 2,8 miljoen gasten per jaar.
- … 470 miljoen euro bruto jaaromzet in 2018.
Duurzame doorbraak
Wil je meer weten en meepraten over Product-as-a-Service modellen? Kom dan naar onze bijeenkomst de Duurzame Doorbraak #3: Van hebben naar Huren op donderdag 22 oktober 2020 om 15.30 in Circl in Amsterdam. Of neem contact met ons op!
Over het project"Het belangrijkste inzicht is dat transitie naar een circulaire economie alleen in samenwerking bereikt kan worden. Alle ketenpartners: producent, gebruiker, logistiek, dienstverlening, consument – zullen een bijdrage moeten leveren aan de verandering''"TurnToo
