Kennis delen, krachten bundelen: terugblik netwerkbijeenkomst Het Groene Brein

Op 28 november vond de inspirerende netwerkbijeenkomst van Het Groene Brein plaats op de Hogeschool Utrecht. Op de bijeenkomst kwamen wetenschappers samen om het 12-jarig bestaan te vieren. Samen reflecteerden we op het werk van Het Groene Brein en verkenden we nieuwe wegen om met wetenschap meer impact te maken in de praktijk.

De bijeenkomst startte met een warm welkom door Karen Maas, voorzitter Raad van Toezicht van Het Groene Brein, die benadrukte hoe Het Groene Brein sinds de oprichting in 2012 is uitgegroeid tot een krachtige beweging waarin wetenschap en praktijk elkaar versterken. “Het is een positief verhaal met groei, maar groei brengt ook uitdagingen met zich mee. Laten we blijven vernieuwen, samen,” aldus Maas.

De kracht van transdisciplinaire coalities

Antoine Heideveld, directeur van Het Groene Brein, lichtte de ontwikkeling van het netwerk toe. Waar de focus aanvankelijk lag op concrete vraagstukken vanuit bedrijven, werkt Het Groene Brein tegenwoordig steeds vaker in transdisciplinaire coalities. Dit is ook terug te zien in de Theory of Change die dit jaar is ontwikkeld. Voorbeelden van deze samenwerking zijn initiatieven zoals regeneratieve landbouw of het hergebruik van meubels zoals in The ReUse Alliance. “Naast het oplossen van praktijkvragen richten we ons ook op het aanpakken van systeembarrières,” voegde Heideveld toe. Een goed voorbeeld hiervan is de circulaire economie, waar inzichten van wetenschappers zijn opgenomen in het Nationaal Programma Circulaire Economie.

Duurzaam denken door onderwijs – panelgesprek

Tijdens het evenement bespraken we met Esther-Mirjam Sent (politicus en econoom) en Liesbeth Rijsdijk (lector Netwerken in een Circulaire Economie) de huidige uitdagingen rondom het politieke speelveld en de aangekondigde bezuinigingen. Esther-Mirjam Sent sprak over de moedeloosheid die sommige wetenschappers kunnen voelen in deze tijden, maar benadrukte ook het belang van hoop en doorzettingsvermogen. “Geef niet op, dan is er altijd hoop”. Ze stelde dat de complexiteit van de vraagstukken die we nu tegenkomen, voor politici moeilijk te hanteren is. Hierin ziet Sent een mooie rol voor Het Groene Brein weggelegd: “Sta op, biedt houvast. Dat is hard nodig in tijden als deze.”

Een ander onderwerp tijdens de discussie was de rol van onderwijs in het stimuleren van duurzaam denken. Liesbeth Rijsdijk deelde haar verbazing over de reacties van studenten wanneer het onderwerp duurzaamheid aan bod komt. Ze gaf aan dat ze soms schrikt van de terughoudendheid en zelfs negatieve reacties die ze ontvangt, en dat collega-docenten vaak vergelijkbare tegenwind ervaren in de collegezaal. “Er is veel weerstand tegen duurzaamheidsdenken, zelfs bij studenten die op papier interesse in dit onderwerp hebben,” aldus Rijsdijk. Deze uitdagingen blijken een breed thema te zijn, waar veel docenten actief mee bezig zijn.

Diverse aanwezigen, waaronder Amba van Erkelen en Anke van Hal, deelden hun ervaringen met het betrekken van studenten bij duurzaamheid. Van meditaties in de botanische tuin tot lessen die persoonlijke passies verbinden met brede duurzaamheidsthema’s: het creëren van betrokkenheid stond centraal. Katinka Quintelier voegde daaraan toe dat het belangrijk is om het lokaal te houden, omdat studenten dan zien wat zij zelf kunnen betekenen.

Wicked problems vragen om samenwerking

In de afsluitende discussie werd het belang van netwerken en kennisdeling benadrukt. Rijsdijk legde uit dat complexe problemen, zoals de circulaire transitie, samenwerking vereist. “Met dit soort complexe vraagstukken kun je niet op één bord schaken. Je voorziet niet alles en kunt het niet alleen. Je moet op veel borden tegelijk schaken.” Antoine Heideveld vatte samen: “Laten we vaker samenkomen rondom wicked problems en ervaringen delen, ook zonder directe opdracht. Heb je een thema of vraagstuk waar je graag een ontmoeting op wilt organiseren, laat het ons weten!”

Blik op de toekomst

Het inhoudelijke gedeelte sloot af met een oproep om samenwerkingsverbanden verder te versterken, bijvoorbeeld via nieuwe onderzoeksaanvragen bij NWO, NWA of SIA. Ben je betrokken in zo’n aanvraag en heb je een partij nodig die wetenschappers, praktijk of juist beleid weet te betrekken? Trek ons gerust aan de mouw. Deze waardevolle dag sloot af met een gezamenlijk diner, waar medewerkers en leden verder met elkaar spraken.

We kijken terug op een waardevolle bijeenkomst, waarop opnieuw de sleutelrol van kennisdeling en samenwerking bij het aanpakken van de complexe duurzaamheidsvraagstukken van vandaag naar voren kwam. We danken alle aanwezige leden en kijken ernaar uit om de besproken thema’s verder uit te werken!

Hieronder vind je de foto’s die tijdens de netwerkbijeenkomst zijn gemaakt.