LogiCE: Logistiek als belangrijke schakel in het realiseren van de Circulaire Economie

De logistieke sector heeft alle tools en kennis in huis om een belangrijke schakel te zijn voor het realiseren van een Circulaire Economie in Nederland. Denk aan onderwerpen als closed loop supply chains, retourlogistiek, ketenregie en ketensamenwerking, control towers en servicelogistiek. Op al deze thema’s is kennis opgebouwd en zijn oplossingen in de markt toegepast voor de optimalisatie van logistieke ketens. Dit biedt een uitstekend uitgangspunt voor de sector om nieuwe businessmodellen in de circulaire economie te ontwikkelen.

Om bedrijven te helpen hier mee aan de slag te gaan en om te onderzoeken hoe de logistieke sector een ‘enabler’ kan zijn voor een Circulaire Economie, is in februari 2017 het onderzoeksprogramma LogiCE (community Logistiek in de Circulaire Economie) gestart. Het programma had als doel het versnellen van de transitie naar een circulaire economie door kennis vanuit de logistiek en de circulaire economie in een actieve wisselwerking tussen bedrijven, overheden en wetenschappers te ontwikkelen en toe te passen. Binnen het programma werd dit gerealiseerd door verschillende praktijkcases uit te voeren welke op verschillende manieren zijn opgepakt: als afstudeeropdracht van studenten, als thematische workshops, of als gerichtere co-creatie sessie met een aantal keten-actoren. Gecombineerd met de wetenschappelijke literatuur en de analyses uitgevoerd door Alistair Beames vanuit een postdoc-positie aan Wageningen University, hebben deze geresulteerd in de slotpublicatie ‘Logistiek in een Circulaire Economie’.

Op vrijdag 14 juni is het LogiCE programma afgerond tijdens de LogiCE slotbijeenkomst waarbij de resultaten zijn gepresenteerd en in de vorm van een slotpublicatie als eerste aangeboden zijn aan Jacqueline Bloemhof, Professor Operational Research & Logistics – Wageningen University, en initiator van LogiCE. Tijdens de bijeenkomst werd er stil gestaan bij de drie afwegingen die centraal staan in de slotpublicatie:

1 | Centrale vs. Decentrale netwerken

2 | Gecoördineerde vs. Gezamenlijke besluitvorming

3 | Productgericht vs. Servicegericht

Bij het ontwerpen van logistieke waardeketens worden altijd beslissingen gemaakt in de volgende vier categorieën: rol van een faciliteit, locatie van een faciliteit, toegewezen capaciteit en toegewezen vraag en aanbod. Voor circulaire producten echter, moeten aanvullende afwegingen worden gemaakt. Daarbij vraagt circulariteit om oplossingen op maat. Er is niet één oplossing. Om richting te geven aan het ontwerpen van circulaire waardeketens, zijn in de LogiCE slotpublicatie de drie bovenstaande afwegingen gedefinieerd. Benieuwd wat deze precies inhouden? De afwegingen worden in de slotpublicatie uitgebreid toegelicht en geïllustreerd aan de hand van LogiCE praktijkcases. De slotpublicatie ‘Logistiek in een Circulaire Economie’ kunt u hier downloaden.

In de kennisontwikkeling rondom de logistiek in de circulaire economie is nog veel te doen. Hoe gaan we in de toekomst bijvoorbeeld om met materiaalstromen die retour komen, maar die in een andere keten worden ingebracht? Dit vergt een complexe logistieke planning en navenant complexe vormen van logistieke samenwerking. Toekomstig onderzoek zal meer en meer multidisciplinair van aard zijn en de samenwerking zal nadrukkelijker moeten worden opgezocht. Een aantal onderzoeksrichtingen die in een paneldiscussie tussen Bas van Bree (TKI Dinalog), Coen Faber (Pure Birds) & Renzo Akkerman (Wageningen University) werden benoemd zijn:

• Hoe kunnen logistieke partijen ‘added value’ leveren tijdens het logistieke proces? Bijvoorbeeld in centrale hubs binnen steden en gemeenten.
• Kunnen we onderzoek doen naar nudging voor kleinschalige partijen om bijv. sinaasappelschillen lokaal in te zamelen?
• We zouden moeten investeren in meer overlegstructuren voor gezamenlijk transport.
• Hoe krijgen we inzicht in hoe de vraag en aanbod dynamiek zal veranderen voor logistieke partijen?
• Hoe kunnen we de huidige verdienmodellen transformeren? Hoe maken we dit behapbaar voor bedrijven? Daarbij moeten we continue blijven rekenen voor de optimale oplossing.
• Hoe maken we zichtbaar wat de logistieke sector al te bieden heeft? En hoe zorgen we dat wij als sector bereikbaar zijn voor ketenpartners met een circulaire vragen?
• Hoe dagen we de toeleverende sector uit hun (kwaliteits-)kennis van de keten in te zetten en bij te dragen aan de transitie naar een Circulaire Economie?”

Wij hopen dat de LogiCE slotpublicatie een mooi startpunt is voor het beantwoorden van deze onderzoeksvragen. Heeft u zelf concrete ideeën over of wilt u betrokken worden bij mogelijke vervolgstappen? Neem dan gerust contactmet ons op. Ook zijn we natuurlijk benieuwd naar uw reactie op de inhoud van de publicatie. Het programma is dan wel afgelopen maar samen werken we verder aan het realiseren van een logistieke sector die actief en effectief bijdraagt aan het realiseren van een Circulaire Economie.

“In de toekomst verdient de logistiek zijn geld met slimme oplossingen voor complexe circulaire ketens en netwerken.” – Albert Veenstra, DINALOG in de slotpublicatie van LogiCE.

De slotpublicatie ‘Logistiek in een Circulaire Economie’ kunt u hier downloaden.

LogiCE is een samenwerking van Wageningen University, Het Groene Brein en Pure Birds, met medewerking van Hogeschool van Amsterdam, Port of Amsterdam en SA DC. Het is uitgevoerd binnen TKI Dinalog en gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions (AMS).