Van hebben naar huren: de financiering van circulaire businessmodellen

Mkb-bedrijven experimenteren steeds vaker met circulaire businessmodellen. Deze bedrijven hebben het moeilijk als het gaat om de financiering hiervan. Het uitblijven van financiering kan de implementatie van circulaire businessmodellen remmen. Vooral mkb-bedrijven die werken met Product-as-a-Service (PaaS) ervaren uitdagingen in het aantrekken van financiering. Wat kunnen bedrijven doen om hun kans op het aantrekken van financiering te vergroten?

Het Groene Brein heeft samen met de Hogeschool Rotterdam, Hogeschool Inholland, Hogeschool Saxion, NHL Stenden een RAAK mkb subsidie toegekend gekregen voor het project ‘Van hebben naar huren: de financiering van circulaire businessmodellen’. Binnen dit project wordt in kaart gebracht wat bedrijven kunnen doen om de kans op het aantrekken van financiering voor product-as-a-service te vergroten. Deze maand gaat het project van start.

Van bezit naar gebruik

Bij Product-as-a-Service blijft de leverancier de eigenaar van zijn producten. Zijn klanten maken gebruik van de producten en betalen voor dit gebruik en de ontvangen diensten, zoals onderhoud en reparatie. De producten worden na afloop van de contractperiode door de producent teruggenomen, opgeknapt en opnieuw in de markt gezet. In een regulier verkoopmodel heeft de leverancier er baat bij dat het product zoveel mogelijk wordt verkocht. Er is een stimulans om te sturen op vroegtijdige vervanging. Bij een product-as-a-service model heeft de leverancier er juist baat bij als een klant zolang mogelijk tevreden blijft met het gebruik van het product. Zo lang de klant blijft betalen voor het gebruik, blijft er immers geld binnenkomen. Op deze manier is er een stimulans om producten te ontwikkelen die zo lang mogelijk meegaan.

Risico’s circulair ondernemen

Financiers kunnen de risico’s van dit nieuwe model nog moeilijk inschatten. Deze onzekerheid zorgt voor terughoudendheid in het verlenen van financiering. Bovendien is de toekenningswijze van financiering door banken is immers vooral op traditionele zekerheden gebaseerd. Daarbij is er een voorkeur voor nabije inkomsten over in de toekomst gelegen kasstromen. Dit werkt in het nadeel van mkb-bedrijven met Product-as-a-Service (PaaS), omdat die een langere terugverdientijd kennen. De producten worden immers niet in één keer verkocht, maar verhuurd of geleased aan de klanten. Hierdoor vloeien de bedragen in termijnen binnen in plaats van in één keer aan het begin. Verder is het voor banken lastig om de restwaarde van de producten in te schatten. Zijn de producten of hun componenten wel zo makkelijk te hergebruiken als wordt beoogd? En hoe goed gaan de gebruikers met de producten om?

Banken en bedrijven in beweging

De banken zullen moeten meebewegen met de opkomst van circulaire businessmodellen. Ook de banken zelf zijn zich hiervan bewust. Zo werken banken aan het ontwikkelen van een risicobeleid dat beter aansluit op circulaire businessmodellen. Maar ook de circulaire mkb-bedrijven kunnen actie ondernemen om de toegang tot de financiering te vergemakkelijken. Hoe kunnen zij hun circulaire businessmodellen onderbouwen om hun kans van slagen te in het aantrekken van financiering te vergroten? Welke zekerheden kunnen zij banken bieden? Op welke manier kunnen zij risico’s wegnemen? Binnen het project staan dergelijke vragen centraal.

Een bijzondere samenwerking

Het project ‘Van hebben naar huren: de financiering van circulaire businessmodellen’ is voortgekomen uit een werkgroep van het lectorenplatform Circulaire Economie. Voor dit project is een consortium gevormd onder leiding van het lectoraat businessmodellen van Saxion, met Hogeschool Rotterdam, Inholland en NHL Stenden. Ook de ontwikkelingsmaatschappijen Innovation Quarter, Oost NL en Circulair Friesland en de banken ABN-AMRO en Rabobank zijn betrokken. Natuurlijk ontbreken ook de pionierende mkb-bedrijven niet.

Een stappenplan voor ondernemers

Het consortium doet ontwerpgericht onderzoek naar het verbeteren van de financieringsmogelijkheden van circulaire businessmodellen. Hiervoor worden de financieringsaanvragen en businessmodellen van de betrokken mkb-bedrijven onder de loep genomen. Samen met financiers wordt gekeken wat de redenen kunnen zijn voor het niet toekennen van financiering. Wat zijn de achterliggende oorzaken voor het uitblijven van financiering? Wanneer de redenen voor het uitblijven van financiering in beeld zijn, wordt in kaart gebracht welke acties ondernomen kunnen worden om de kans op het aantrekken van financiering te vergroten. Hoe kunnen de bedrijven zij de banken meer zekerheden bieden? Hoe kunnen zij de risico’s verminderen? De inzichten die worden opgedaan tijdens het onderzoek worden breed toegankelijk gemaakt in de vorm van een stappenplan. Dit stappenplan geeft een overzicht van de acties die ondernemers kunnen nemen om hun financieringsaanvraag voor PaaS tot een succes te maken.

Wil je meer weten?

Neem dan contact op met mara.haverkort@hetgroenebrein.nl.

Lees ook deze berichten

Buurman, PHA2USE en Stichting Wood Loop winnen de Circular Awards 2024!

De winnaars van de Circular Awards 2024 zijn bekend! Met de Circular Awards worden jaarlijks de meest innovatieve circulaire projecten, producten en personen uitgelicht die laten zien wat de circulaire economie kan betekenen voor Nederland. De uitreiking vond zoals elk jaar plaats op de Nationale Conferentie Circulaire Economie, dit jaar met o.a. staatsecretaris Vivianne Heijnen, Medy van der Laan, voorzitter […]

Frans reparatiefonds: mogelijkheid voor Nederland?

Frankrijk kent een innovatief reparatiefonds om de circulaire economie te stimuleren door hergebruik en reparatie. Welke kansen biedt dit voor Nederland?